بینوایان

کتاب بینوایان که یکی از مشهور‌ترین رمان‌های دنیاست و از منظر بسیاری از منتقدان و صاحب‌نظران، برجسته‌ترین رمان تاریخ. این کتاب، تصویر راستین سیمای مردم فرانسه در قرن نوزدهم است. هوگو در این کتاب به تشریح بی‌عدالتی‌های اجتماعی و فقر و فلاکت مردم کشورش می‌پردازد، همان عوامل و محرک‌های اجتماعی که منجر به انقلاب کبیر فرانسه شد. انحصار توزیع قدرت و ثروت در دست خانواده‌ی فاسد سلطنتی که از مشکلات جامعه فرانسه کاملاً بی‌اطلاع بودند، سبب ایجاد معضلات اقتصادی و اجتماعی در جامعه فقیر فرانسه شد و انقلاب فرانسه ناشی از همین تحولات زیرساخت‌های اجتماعی جامعه فرانسه بود. 
شخصیت محوری رمان هوگو، مرد میان‌سالی به نام ژان والژان است، که بعد از گذراندن نوزده سال زندان، جایی برای رفتن ندارد و کسی پناهش نمی‌دهد؛ حتی حاضر می‌شود دوباره به زندان برگردد ولی اجازه نمی‌دهند؛ در اوج درماندگی به خانۀ اسقفی پناه می‌برد، اسقف با خوشرویی از او پذیرایی می‌کند، ولی این مهمان ناخوانده، نیمه‌شب ظروف نقرۀ اسقف را به سرقت می‌برد. اما ساعتی بعد به دست ژاندارم اسیر می‌شود. ولی بزرگواری اسقف مسیر زندگی ژان والژان را تغییر می‌دهد که باید تفصیلش را در متن کتاب خواند.
ویکتور هوگو یک حکیم است. ویکتور هوگو یک نویسنده‌ی معمولی نیست. واقعاً به همان معنایی که ما مسلمانان «حکیم» را استعمال می‌کنیم و به‌کار می‌بریم، یک حکیم است و بهترین حرفهایش را در «بینوایان» زده است. «بینوایان» هم یک کتاب حکمت است و به اعتقاد من، همه باید «بینوایان» را بخوانند.